Doğum Kontrol Yöntemleri

Doğum Kontrolü Nedir?

Doğum kontrolü, hamileliği önlemenin yollarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Doğum kontrolü için başka bir kelime "kontrasepsiyon" dur.

Farklı doğum kontrol türleri ilaçları, cihazları ve prosedürleri içerir. Bazı türlerin her seks yaptığınızda kullanılması gerekir. Diğer tipler hamileliği uzun süre önleyebilir. Bazı türlerin reçeteye ihtiyacı vardır, bazılarının ise yoktur.

 

Hangi Doğum Kontrolünü Seçmeliyim?

Pek çok farklı doğum kontrolü türü vardır ve bu kişisel bir karardır. Hekiminiz sizin için uygun olan yöntemlerle ilgili detaylı bilgilendirme yapabilir ancak karar vermenize yardımcı olması için şunları düşünmelisiniz:

• Hamileliği ne kadar iyi önler? Hiçbir doğum kontrolü yöntemi %100 önleyici değildir ancak bazıları gebeliği diğerlerinden daha iyi önleyebilmektedir.
• Ne sıklıkla kullanmanız gerekir? Örneğin, doğum kontrol ilaçları her gün alınmalıdır. Sadece seks yaparken kullandığınız prezervatif gibi başka türler de vardır.
• Kullanımı ve uyum sağlamak ne kadar kolay?
• Yeniden bir gebelik planınız olabilir mi?
• Yan etkileri veya dezavantajları var mıdır?
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma gerekliliği? Prezervatifler, cinsel yolla bulaşan belirli enfeksiyonlara ("CYBE") yakalanma şansınızı azaltabilen tek doğum kontrol yöntemidir.

Doğum Kontrol Yöntemleri Nelerdir, Etki Mekanizmaları Nelerdir?

• Uzun Etkili Yöntemler: Bunlar, hamileliği yıllarca önleyebilen doğum kontrol yöntemleridir. Rahim içi araçları (spiral) ("RİA") ve deri altı implantı içerirler. İmplantlar ve bazı spiral türleri gebeliği önlemek için hormon içermektedirler. Bunlar sıklıkla aşırı âdet kanamaları gibi sorunlar olduğu durumlarda tedavi edici özellikleri nedeniyle de tercih edilebilmektedir.
• Kalıcı Prosedürler: Bunlar, bireyin kalıcı olarak kendiliğinden gebe kalmasını engelleyen yöntemlerdir. Kadınlarda tüp ligasyonu (tüplerin bağlanması) ve erkeklerde vazektomi operasyonlarını içermektedir. Sıklıkla ileri yaşlı kişilerde veya gebeliğin hayati tehlike oluşturabileceği kişilerde tercih edilen yöntemlerdir. Kadınlarda tüp ligasyonu uygulandığında şartların değişmesi neticesinde kadınlar yeniden gebelik planlayabilmektedirler. Ancak kendiliğinden gebe kalma şansı bulunmamaktadır ve yardımcı üreme teknikleri (ivf- invitro fertilizasyon)kullanılmalıdır.
• Hormonal Doğum Kontrolü: Bu yöntemler hamileliği önlemek için sentetik kadınlık hormonlarını kullanırlar. Doğum kontrol hapları, enjeksiyonları, yamaları ve vajinal halkaları içerir. İçerdikleri sentetik hormonların yan etkileri bulunabileceği için uzun dönem kullanımları önerilmemektedir.
• Prezervatifler: Bunlara "bariyer" yöntemi de denir. Spermin rahime ulaşmasını ve yumurtayla birleşip gebelik oluşmasını engellerler.
• İlişki Anında Kullanılan Yöntemler: Bunlar; diyaframlar, süngerler ve spermisitler gibi seks sırasında kullandığınız doğum kontrolünü ifade eder. Prezervatifler de ayrıca bir tür ilişki anında kullanılan bir doğum kontrol yöntemidir.

 

Doğal Doğum Kontrol Yöntemleri Nelerdir?

Bir kaç tür "doğal" doğum kontrol yöntemi vardır. Bu, hiçbir ilaca veya cihaza ihtiyaç duyulmadan uygulama anlamına gelir. Bu tür yöntemler halk arasında sıklıkla kullanılmaktadır ancak güvenilir yöntemler değildir. Sıklıkla gebelikle karşılaşılabilen yöntemlerdir.

• Erkeğin geri çekilme ve dışarı boşalma sağlaması
• Kadının yumurtlama dönemini takip ederek o dönemde ilişkiden kaçınma yöntemi
• Emzirme: Emzirme, bir kişinin hamile kalma yeteneğini azaltabilir. Ancak yumurtlama sonrası gebelik oluşmazsa adet dönemi başlayacağı için; kişiler regl olmadıkları emzirme dönemlerinde aynı zamanda yumurtlamadıklarını da düşünerek, yanlış düşüncelere sahip olabilmektedir. Bu nedenle de sıklıkla emzirme dönemi gebelikleriyle karşılaşabilmekteyiz.

Hangi Yöntemi Kullanmam Gerektiğine Nasıl Karar Vermeliyim?

Jinekoloğunuzun muayenesi ve beklentilerinize göre hekiminizle birlikte sizin için en doğru korunma yöntemine karar verebilirsiniz.