Yumurtalık Kistleri
Yumurtalık Kistleri Nasıl Oluşur?
Yumurtalık kistleri oldukça yaygın olup sıklıkla fizyolojik yumurtlama problemlerine bağlı oluşabilmektedir. Sıklıkla 3-6 adet döngüsü geçirdikten sonra kendiliğinden kaybolurlar. Adeti devam eden ve herhangi bir şikâyete neden olmayan kistler 5 cm den küçük ve ultrason görüntülerinde şüpheli bir görünüme sahip değillerse sadece takip gerektirir ve kendiliğinden geriledikleri gözlemlenir.
Hekime Başvuru Nedenleri Nelerdir?
- Sıklıkla tesadüfi olarak muayene esnasında fark edilir.
- Kronik ağrıya neden olabilirler. Ağrı nedeni kitlenin büyüklüğüne bağlı çevre dokulara basıya bağlı oluşabilmektedir.
- Ani başlayan bir ağrıya neden olabilirler. Kistin kendi etrafında dönmesi (torsiyon), kanama olması veya kistin patlaması ile ani başlayan ağrı oluşabilir.
- Anormal âdet kanamalarına neden olabilirler.
- Hormonal dengesizliğe neden olabilirler.
Değerlendirmede Neler Gereklidir?
- Hastanın öyküsü ile ultrason kontrolünü içeren jinekolojik muayene mutlaka yapılmalıdır. Pelvik kitle tespit edilen durumlarda öncelikle bu kitle jinekolojik durumlar kaynaklı mı yoksa komşu organlar (mesane, barsak) kaynaklı mı ayırt edilmelidir.
- Değerlendirmede bazı kan tahlilleri ve mutlaka kanser belirteçleri dediğimiz tetkikler istenmelidir.
- Kötü huylu olma ihtimali olan şüpheli lezyonlarda ileri görüntüleme tetkikleri gereklidir. (İlaçlı MR görüntüleme sıklıkla istediğimiz ileri görüntüleme yöntemlerinden biridir.)
Sıklıkla Ne Tip Kistler Görülür?
Yumurtalık kistleri iyi huylu kistler (benign tümör); iyi veya kötü durumu ayırt edilememiş kistler (borderline tümör); kötü huylu kistler (malign tümör &kanser) şeklinde karşımıza çıkar.
Sıklıkla iyi huylu basit yumurtlama kistleri görülür. Ancak bazen endometrioma dediğimiz içi kan birikintisiyle dolu çikolata kistleri; teratom dediğimiz embriyolojik doku kalıntıları içeren dermoid kistler de karşımıza çıkabilmektedir.
Over Kistlerinde Tedavi Yaklaşımı Nasıldır?
Tedavi yaklaşımı kistin çeşitine göre değişiklik göstermektedir. Basit kistler menopoz öncesi dönemdeki kişilerde 7 cm’ e kadar menopoz sonrası kişilerde 5 cm’e ulaşana kadar takip edilebilir ve kendiliğinden gerilediği gözlemlenir. Çikolata kisti, teratom gibi ileri tetkik gerektiren kistlerde Mr sonucuyla kistin tipi belirlenerek cerrahi ile çıkarılması gereken durumlar belirlenir. Cerrahi uygulanması gereken durumlarda kapalı (laparoskopik) veya açık ameliyatlar uygulanabilmektedir. Kişinin durumuna göre bireysel olarak tedavi planı yapılmaktadır.
Over Kistlerinde Takibin Önemi
Takip sürelerine dikkat edilmeli ve kontroller aksatılmamalıdır. Bazı kistlerin kendi etrafında dönmesi (torsiyon) veya kistin patlaması ve karın içerisinde kanama geçirme ihtimali söz konusu olabilmektedir.