Gebelik Takibi ve Gebelik Takibinde Yapılması Gereken Testler

Gebelik takipleriniz sırasında;

• Hekiminizle gebelikte beslenme önerileri, fiziksel aktivite, çalışma hayatınız ve sabah bulantısı, mide ekşimesi ve sırt ağrısı gibi yaygın gebelik şikayetleri hakkında görüşebilirsiniz.
• Gebelikte alkol, sigara ve bazı uyuşturucular ve kimyasallar gibi kaçınılması gereken durumlar hakkında hekiminizden destek alabilirsiniz.
• Hamilelik süreci boyunca dikkat edilmesi gereken durumlar ve yapılması gereken tetkikler hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
• Hekiminizden gebelik, doğum ve bebek yetiştirme süreci ile ilgili kitap önerileri veya güvenilir kaynaklar talep edebilirsiniz.
• Kadın Doğum Uzmanınıza aylık kontrollerinizde bebeğinizin gelişim takibini yapacaktır. Bu konuda hekiminizden siz de bebeğinizin haftalık gelişiminin haftasıyla uyumlu olup olmadığı ile ilgili bilgi alabilirsiniz.
• Son 3 aylık sürece girdiğiniz zaman hekiminizle doğum şekli ile ilgili detaylı bir görüşme yapabilirsiniz.

Hangi sıklıkla doktoruma muayene olmak için başvurmalıyım?

Gebeliğin ilk haftalarında kalp atışlarını görene kadar hekiminizin önerdiği sıklıkta kontrole gitmeniz gerekebilir. Başka şekilde önerilmediği takdirde genellikle;

• İlerleyen haftalarda 28. Gebelik haftasına kadar ayda bir kez,
• 28 – 36. Gebelik haftalarında 2 haftada 1 kez,
• 36 – 40. Gebelik haftalarında haftada 1 kez,
• 40 – 41. Gebelik haftalarında 2 günde 1 kontrole başvurulmalıdır.

 

İlk gebelik kontrolünüz sırasında neler yapılmalıdır?

• Kan testleri – Bazı kan testleri genel sağlığınızı kontrol eder. Diğer kan testleri, sizin veya bebeğiniz için sorunlara neden olabilecek belirli durumları kontrol eder.
• İdrar tahlili
• Rahim ağzından bir hücre örneği üzerinde laboratuvar testleri – Doktor rahim ağzınızdan bazı hücreler almak için smear testi yapabilir. Bu hücreler enfeksiyonlar veya serviks kanseri için test edilebilir.
• Kilo Kontrolü
• Kan Basıncı Ölçümü
• Ultrason – Ultrason, vücudunuzun ve bebeğinizin içinin resimlerini oluşturmak için ses dalgalarını kullanır. Bu ilk değerlendirmede; gebelik kesesinin boyutu ve gebelik kesesi içerisinde bir embriyonun mevcudiyetini kontrol etmeyi sağlar. Özellikle 10. Gebelik haftasına kadar embriyo ve kalp atışı görülmelidir. İlerleyen gebelik haftalarında ultrason kontrolünde bebeğin gelişiminin haftasıyla uyumlu olup olmaması ve birden fazla bebeğe hamile olup olmadığınızı görmek için yapılır.

 

Gebelik sürecinde hangi tetkikler yapılmalı?

• Her 3 ayda bir rutin kan ve idrar tetkikleri tekrarlanmalıdır ve gebelik takibinizde kullanmanız gereken vitamin takviyesi veya herhangi bir ilaç varsa sonuçlara göre güncellenmelidir.
• Özellikle 11-13. Gebelik haftasında ikili tarama testi (genetik tarama testi) yapılmalıdır. Bu yapılamadığı durumda 16-18. Gebelik haftalarında üçlü veya dörtlü genetik tarama testi yapılabilir. Her iki tarama testi de bebeğinizde genetik olarak herhangi bir sorun (down sendromu, trizomiler, nöral tüp defektleri vs) olup olmadığı ile ilgili bir fikir verir. Bu testler için hekiminizin ultrason yapması ve ultrason esnasında aldığı bazı ölçümleri not ederek laboratuvara bildirmesi gereklidir. Sonrasında laboratuvara verilecek olan kan tahlili sonucu ile bu değerler birlikte bir risk oranı hesaplanmaktadır. Bu sizin bebeğinizin genetik sorunlara yakalanmış olma ihtimalini belirtir. Bu oran belli bir değerin üzerinde ise hekiminiz sizi ileri tetkik ve kesin tanı için perinatoloji hekimine yönlendirebilir.
  İkili, üçlü, dörtlü tarama testlerinde sorun olması çocukta %100 sorun olduğu anlamına gelmez. Normal çıkması da %100 sağlıklıdır dedirtmez nadiren hata payı olabilir ancak mutlaka yapılmasını öneriyoruz. Bu tetkiklerin yapılması neticesinde ileri tetkiklerle de çocukta genetik problem olduğu kanıtlanması halinde gebeliğin devamı kararı kişinin kendisine aittir. Ancak ‘Neden yaptıralım ki hocam her şekilde bu çocuğu doğuracağım?’ diyen danışanlarıma gebeliğin devamında doğuma kadar geçen sürede hem sorunları olan bebeğin problemine uygun bir ortamda doğurtulması, hekimin bilgilendirilmesi, hem de ebeveynlerin kendilerini bu duruma hazırlaması açısından önemli buluyorum.
• Son yıllarda ülkemizde de yapılmaya başlanan anne kanından bebeğin DNA’sının izole edilerek incelendiği free fetal DNA () testi de 10. Gebelik haftasından itibaren yapılabilmektedir. İkili veya Üçlü testlerden daha güvenilir olan bu testler ile araştırmak istediğiniz genetik hastalıkların anneden alınan kandan incelenmesiyle saptanabilmektedir. Hekiminizden bu konuda detaylı bilgi alabilirsiniz.
• Bebeğinizin haftalık gelişimleri devam ederken 18-23. Gebelik haftaları arasında bu konuda deneyimli hekimler tarafından veya perinatoloji hekimi tarafından yapılacak olan detaylı (2. Düzey) doppler ultrasonu öneriyoruz. Bu ultrason ile çocukta organ gelişimleri sırasında herhangi bir sorun var mı bunun kontrolü yapılmaktadır. Tüm organların detaylıca incelenmesi sağlanmaktadır. Bu sayede çocuğa uygun bir doğum ortamı hazırlanabilmektedir ve bazı sorunlu durumlarda doğar doğmaz müdahale ile çocuğun probleminin çözülme şansı mevcuttur.
• Sağlık Bakanlığı Aile Sağlığı Merkezinde aile hekiminiz ve hemşireniz tarafından da gebelik takibiniz yapılmaktadır. 21. Gebelik haftasında tetanoz aşısı yapılmasını önerebilirler. Hekiminize danışabilirsiniz.
• Gebeliğiniz ilerlerken beslenmeye dikkat edilememesi ve kontrolsüz şeker ve basit karbonhidrat tüketimi olması, hızlı kilo alımı olması durumunda gizli şeker dediğimiz gebelik şekeri durumu ortaya çıkabilmektedir. Bu durumda 24-28. Gebelik haftaları arasında bunun taranması gerekmektedir. Gebelik şekeri oluştuğunda eğer farkına varılmazsa bebekte normal giden gelişim sekteye uğramakta ve bebeğin akciğer gelişimi, kalp ve barsak gibi oragan gelişimlerinde sorunlar ortaya çıkabilmektedir.
• Eşinizle kan (Rh) uyuşmazlığı olması halinde 28. Gebelik haftasında kan uyuşmazlığı için bir immunglobulin yapılması gereklidir.
• Sorunsuz bir gebelik olması durumunda 36. Gebelik haftasından itibaren nst (non stres test) ile bebeğin anne karnındaki iyilik halinin değerlendirilmesi gerekir. Bebeğe yapılacak olan ultrason değerlendirmesi ile birlikte değerlendirilir.

 

Bebek hareketlerini ne zaman hissetmeye başlarım?

İlk gebeliği olan kişilerde 18. Gebelik haftasında, daha önce gebelik geçirmiş olan kişilerde 20. Gebelik haftasında sıklıkla anne adayı bebek hareketlerini hissetmeye başlar. Bebek hareketlerini dinleyebilmek için bir şeyler atıştırdıktan sonra sol tarafınıza yatıp dinlendiğinizde ortalama yarım saatte 1-2 kez hareketini hissetmeniz beklenir. İlerleyen gebelik haftalarında bebek hareketlerinde azalma hissederseniz mutlaka hekiminizle iletişime geçmenizi öneririz.

 

Gebelik sürecinde nelere dikkat etmeliyim? Hangi durumlarda acil doktora başvurmalıyım?

Gebelik sürecinde bazı durumlarda acil olarak vakit geçirmeden hekime başvurmak gerekmektedir.

• Vajinal kanama veya lekelenme olması durumunda,
• Vajinal su gelişi (veya aşırı miktarda) akıntı olması durumunda,
• Karında peş peşe hissedilen sertleşmeye eşlik eden sancı olması durumunda,
• Bebek hareketlerini hissetmeme halinde,
• Aniden başlayan şiddetli baş ağrısı, ani görme bozukluğu/kaybı, nöbet geçirme hali veya tansiyon yüksekliği (140/90 üstü) olması halinde vakit geçirmeden doktorunuza veya hastanenin acil polikliniğine başvurmanız gerekmektedir.