İdrar Yolu Enfeksiyonları

İdrar Kaçırmaya Genel Bakış

Yaşlı kadınlarda daha sık görülmesine rağmen genç kadınları da etkileyebilir. Yaşlanmanın normal bir belirtisi ya da yaşamak zorunda olduğunuz bir şey değildir.

İdrar kaçırma (Üriner inkontinans) tipleri nelerdir?

Kadınlarda en sık görülen iki idrar kaçırma türü, stres tipi idrar kaçırma ve sıkışma tipi idrar kaçırmadır. Üriner inkontinansa obezite, tıbbi problemler (kötü kontrol edilen diyabet veya idrar yolu enfeksiyonları gibi), kabızlık, ilaçlar ve/veya inme veya demansa bağlı nörolojik sorunlar da neden olabilir.

Randevu

Stres tipi idrar kaçırma nedir?
Stres üriner inkontinans, karın içinde artan basınç ("stres") olduğunda üretranın (idrarın çıktığı yer) etrafındaki kaslar ve dokular düzgün bir şekilde kapalı kalmadığında meydana gelir ve idrar kaçağına neden olur. Normalde vajinanın ön duvarı ve üretranın altındaki kaslar, üretranın aktiviteler sırasında sıkışması için bir destek görevi görür. Üretra desteğinde zayıflama olduğunda veya üretra kası iyi kapanmadığında karın içi basıncındaki herhangi bir artış durumu olması sızıntıya neden olur. Örnek olarak öksürme, hapşırma, gülme veya koşma stres tipi idrar kaçırmaya neden olabilir. Stres inkontinansı, özellikle obez olan veya zorlu doğum öyküsü olan kadınlarda idrar kaçırmanın yaygın bir nedenidir.

Aniden sıkışma (urge) tipi idrar kaçırma nedir?
Sıkışma tipi idrar kaçırması (aşırı aktif mesane olarak da adlandırılır) olan kişilerde, aniden başlayan, kontrol edilemeyen bir idrara çıkma isteği vardır. Tuvalete giderken idrar kaçırabilirsiniz. Acil idrar kaçırmanın yaygın tetikleyicileri şunlardır; eve dönerken kapının kilidini açmak, soğukta dışarı çıkmak, musluğu açmak veya ellerinizi yıkamaktır.

Sıkışma tipi idrar kaçırması olan birçok insan, gündüz ve/veya gece boyunca çoğu insandan daha sık tuvalete gitmek zorundadır. "Normal" idrara çıkma sıklığı, günde en fazla 8 kez ve gece bir kez olarak kabul edilir. Ancak bu sıklık, ne kadar sıvı tükettiğinize bağlıdır ve günde 2 lt den fazla sıvı içerseniz artabilir. Sıkışma tipi idrar kaçırma; mesanenin normal reflekslerini kontrol eden sinirlerin hasar görmesi nedeniyle de olabilir. Felçler, omurilik yaralanmaları veya Parkinson hastalığı gibi diğer nörolojik hastalıklar, bir kadının mesane üzerindeki hissini veya kontrolünü kaybetmesine neden olabilir.

Mikst tip idrar kaçırma nedir?
Hem stres hem de sıkışma tipi idrar kaçırma semptomları olan kadınlarda miks tip idrar kaçırma olduğu söylenir.

Taşma tipi idrar kaçırma nedir?
Taşma tipi idrar kaçırma, mesane tamamen boşalmadığında meydana gelir ve mesane aşırı dolduğunda sızıntıya neden olur. Stres veya sıkışma tipi idrar kaçırma veya her ikisinin semptomlarına neden olabilir. Üretranın tıkanmasından (önceki pelvik rekonstrüktif ameliyatlarda olduğu gibi, vajinanın açılmasının ötesinde ilerlemiş vajinal sarkmanın varlığı) veya zayıf bir mesane kasından (genellikle mesane kasının akut veya uzun süre aşırı gerilmesinden, zayıf diyabet kontrolünden veya nörolojik bozukluklardan) kaynaklanabilir.

İdrar kaçırma teşhisi nasıl koyuluyor?

İdrar kaçırma hakkında konuşmak zor olsa da obez kadınlar için kilo kontrolü, pelvik taban kas egzersizleri ve/veya ilaçlarla tedavi edilebilir. Hekiminizle bu konuyu konuşmak, hayatınızı etkileyen bu sorun için yardım almanın ilk adımıdır.

Sağlık profesyoneli ile görüşmeniz gereken önemli sorular şunları içerir:

Ne zaman kaçırma yaşıyorsunuz? (Öksürme/hapşırma ile ani bir dürtü hissettiğinizde veya uyarı vermeden mi ortaya çıkıyor?)
Kaçırma şikâyetiniz ne zaman başladı? Zamanla kötüleşti mi yoksa düzeldi mi?
Kaçırmayı azaltmak için herhangi bir tedavi denediniz mi?
Almakta olduğunuz ve sorunu kötüleştirebilecek herhangi bir ilaç var mı (yüksek tansiyon için idrar söktürücü ilaçlar veya yüksek dozda ağrı kesici ilaçlar)?
İdrarınızda kan gördünüz mü, mesane ağrınız veya ateşli sırt ağrınız oldu mu veya kazara barsak kaçağı, labiyal bölgede uyuşma veya vajina girişinin ötesinde bir şişkinlik gibi diğer pelvik semptomlar? Şiddetli kabızlığınız var mı? Bu semptomlar göz ardı edilmemeli ve bir klinisyen tarafından idrar yolu enfeksiyonu ve diğer pelvik durumlar açısından değerlendirilmelidir.

Mesane günlüğü — Mesane günlüğü, muayeneye gelmeden önce 24 saatlik bir süre boyunca ne kadar idrar yaptığınızın ve ne sıklıkta işediğinizin kaydıdır. Ne kadar sıvı içtiğinizi ve ne kadar idrar yaptığınızı yazmalı, varsa kaçağı ve kaçağa neden olan faaliyetleri kaydetmelisiniz. Bu günlük, sızıntınızın nedenleri ve potansiyel tedavisi hakkında yararlı bilgiler sağlayabilir.

Muayene — İdrar kaçırma için sizi tam olarak değerlendirmek açısından fizik muayene yaygın bir gerekliliktir. Bu, kısa bir nörolojik değerlendirmeyi ve bacaklarda kuvvet, duyu ve şişkinliği değerlendirmek için karın ve alt ekstremite muayenesini içerebilir. İnkontinansı tam olarak değerlendirmek için genellikle bir pelvik muayene gereklidir ve spekulum muayenesi (pap smear gibi), pelvik organ sarkması muayenesi ve pelvik kitleler için değerlendirme; üretra, mesane ve pelvis kaslarının palpasyonu; ve rektal muayeneyi içermektedir. Pelvik kas gücünün değerlendirilmesi de yaygın olarak yapılır.

Testler — Karşılaştığınız kaçırmanın türünü belirlemek için muayene için başvurunuz sırasında basit testler yapılabilir. Muayene esnasında doktorunuz veya hemşireniz idrar kaçağı olup olmadığını izlerken sizden mesane doluyken öksürmeniz istendiğinde yapılan bir öksürük testini içerebilir.

İdrar testi (idrar tahlili ve bazen bakteri testi için idrar kültürü) genellikle idrarda enfeksiyon veya kan belirtileri aramak için yapılır.

İdrar yaparken mesanenizi ne kadar iyi boşalttığınızı görmek için bir test yapılabilir. Bu test; mesaneye küçük bir geçici kateter yerleştirilmesini veya bir mesane ultrasonunu içerebilir.

Ürodinamik test — Ürodinamik test için; mesanenizin ne kadar idrar tutabileceğini, idrar kaçırmanıza neden olan şeyi ve mesaneyi boşaltmada sorun olup olmadığını ölçmek için mesane ve vajinanın (veya rektumun) içine küçük kateterler yerleştirilir. Bu test muayenehanede veya hastanede yapılabilir ve idrar kaçağı nedeniyle ameliyat olduysanız veya ameliyat planlıyorsanız veya idrar kaçırmanızın nedeni net değilse önerilebilir.

Üriner inkontinans tedavisinde nelere dikkat edilmelidir?

Yaşam tarzı değişikliği — Yaşam tarzınızdaki bazı değişiklikler idrar kaçağı semptomlarına yardımcı olabilir.

Kilo verme : Aşırı kilolu veya obezseniz, kilo verme stratejileri hakkında hekiminizle ve beslenme uzmanınızla görüşün. Obez veya aşırı kilolu kişilerde, kilo vermek idrar kaçırma ile ilişkili diğer kronik tıbbi durumları (örn. diyabet ve hipertansiyon) iyileştirmenin yanı sıra genellikle idrar kaçağını azaltmaya yardımcı olur.
Sıvı yönetimi : Çok miktarda sıvı içerseniz, sıvı alımını azaltmanın sızıntıyı azaltacağını görebilirsiniz. Çoğu insan için günde toplam 2 lt tüm sıvılar (su, meyve suyu, süt vb.) yeterlidir; aktifken ve terlerken veya sıcakken daha fazla sıvıya ihtiyacınız olabilir. Çok az sıvı içerseniz, idrarınız çok konsantre ve normalden daha koyu olabilir; bu, mesanenizi tahriş edebilir ve idrara çıkma aciliyetini artırabilir. Bir öneri, gün boyunca düzenli aralıklarla küçük miktarlarda sıvı içmektir (bir kerede daha fazla miktarda sıvı içmek yerine).
Ayrıca içtiğiniz alkollü, kafeinli ve gazlı içeceklerin miktarını azaltmanızı öneririz. Bu, idrar aciliyetini ve kaçırmayı azaltmaya yardımcı olabilir.
Gece idrar yapmak için sık sık kalkıyorsanız, yatmadan üç ila dört saat önce sıvı içmeyi bırakın.
Kabızlıktan kaçınmak : Kabızlık idrar kaçırmayı daha da kötüleştirebilir. Diyetinizdeki lif miktarını günde 30 grama çıkarmak kabızlığı önleyebilir.
Planlı işeme : Mesanenizin tamamen dolmasını beklemek yerine düzenli aralıklarla mesanenizi boşaltmak ("işeme") sıkışma tipi idrar kaçırma olaylarını azaltabilir ve mesane doluyken fiziksel aktivite sırasında stres tipi idrar kaçırmasını önleyebilir. Gün boyunca düzenli olarak her üç ila dört saatte bir idrar yapmayı deneyin.

Pelvik kas egzersizleri

Kegel egzersizleri olarak da bilinen pelvik kas egzersizleri, idrar kaçağını kontrol eden kasları güçlendirir.

Bu egzersizleri düzenli olarak uygulamak üretrayı desteklemek için kullanılan kasları güçlendirmeye ve stres inkontinanstan (örn. öksürme, gülme, hapşırma) kaynaklanan kaçırmaları önlemeye yardımcı olur.

Ani idrara çıkma dürtünüz varsa, bu dürtüyü geçici olarak kontrol etmeye yardımcı olması için bu egzersizleri de yapabilirsiniz. Bunu yapmak için, yaptığınız şeyi bırakmanız ve aciliyet geçene kadar üç hızlı pelvik taban kasılması yapmanız gerekir. Bu "dondur ve sık" tekniğini kullanmak mesane kasılmalarını azaltabilir ve size tuvalete gitmeniz için daha fazla zaman verebilir. Bu egzersizleri yapmakta güçlük çekiyorsanız, yardımcı olabilecek mobil uygulamalar, vajinal koniler, pelvik taban egzersiz cihazları ve denetimli fizik tedavi gibi birçok seçenek vardır.

Mesane eğitimi

Mesane eğitimi, mesanenizi daha fazla idrar tutması için "yeniden eğiterek" tuvalete daha az gitmeyi öğrenmenize yardımcı olabilir. Mesane eğitiminin iki bileşeni vardır: uyanıkken bir programa göre tuvalete gitmek ve ani dürtüleri kontrol etmek için stratejiler kullanmak.

Gün içinde belirli aralıklarla tuvalete giderek başlarsınız, tuvalete gidişleriniz arasında kısa bir zaman aralığı ile başlarsınız.
Tekrar tuvalete gitmeden önce acil idrara çıkma ihtiyacınız varsa, ayakta durarak veya hareketsiz oturarak, yukarıda açıklanan pelvik kas egzersizini yaparak ("dondurun ve sıkın") dürtüyü bastırmaya çalışın.
İdrar kontrolünüz düzeldiğinde, tuvalete gitmelerin arasındaki süreyi 15 dakika artırın. Amacınız bu süreyi yavaş yavaş daha normal bir aralığa çıkarmaktır. Gün boyunca yaklaşık olarak her üç ila dört saatte bir idrara çıkma ve yaşlı yetişkinlerin uykudan uyanıp gecede bir defaya kadar idrara çıkmaları normaldir.

Topikal vajinal östrojen

Vajinal östrojen, menopoza girmek üzere olan veya menopoza girmiş ve idrar kaçırma ve vajinal atrofi (kuruluk) şikâyeti olan kadınlar için yararlı olabilir. Jinekolog önerisiyle kullanılmalıdır.

Stres kaçırma tedavi yöntemleri

Denetimli pelvik taban fizik tedavisi
Vajinal peserler: vVajinal peser, vajinaya takılabilen silikondan yapılmış esnek bir cihazdır.
Medikal İlaçlar
Üretral hacim kazandırma enjeksiyonları
Stres üriner inkontinans için cerrahi tedaviler
Fraksiyonel Lazer Tedavileri

Acil inkontinans ve aşırı aktif mesane tedavileri

Acil sıkışma inkontinans için ilk tedavilere rağmen semptomlarınız devam ederse, ilaç ve sinir stimülasyonu gibi diğer seçenekleri görüşebilirsiniz.

Medikal İlaçlar

Diğer tedaviler — İlaçlar semptomlarınızı iyileştirmek için yeterli değilse, sağlık profesyonelinizle görüşebileceğiniz başka tedavi seçenekleri vardır.

Akupunktur: Akupunktur, bazı kadınlarda stres ve/veya acil idrar kaçırma sorununu iyileştirebilir.
Perkütan tibial sinir stimülasyonu
Botox
Sakral nöromodülasyon: Bir sakral sinir uyarıcısı (SNS), idrar kaçırmayı tedavi eden cerrahi olarak implante edilmiş bir cihazdır. Cihaz üst kalçada cilt altına yerleştirilir ve alt sırtta bir sinire (sakral sinir) tellerle bağlanır.